Dbałość o bezpieczeństwo pracy jest kluczowe dla każdej organizacji. Zmniejsza ryzyko wypadków i kontuzji, ale także przyczynia się do wyższej produktywności, poprawia morale pracowników i chroni firmę przed potencjalnymi kosztami wynikającymi z wypadków. Przedsiębiorstwa wprowadzają odpowiednie procedury, organizują szkolenia i często wykraczają poza przewidziane prawem działania, aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty. Jednym z takich elementów jest wprowadzenie audytu behawioralnego, oceniającego postępowania i zachowania pracowników na stanowiskach pracy.

Niniejszy artykuł przedstawia główne założenia i cele takich audytów oraz omawia, jak technologie, w tym aplikacja PDCAudit, mogą usprawnić i zautomatyzować ten proces. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom możliwe jest nie tylko efektywniejsze zbieranie i analizowanie danych, ale także dostosowywanie strategii i działań do szybko zmieniających się warunków i potrzeb organizacji. W dalszej części artykułu zaprezentowane zostaną konkretne korzyści płynące z zastosowania systemu pdcaudit w audytach behawioralnych, jak również potencjalne wyzwania i rekomendacje dla firm chcących wdrażać takie narzędzia.

Audyt behawioralny jest procesem analizy i oceny zachowań ludzi w określonym środowisku. Opiera się głównie na obserwacji reakcji, gestów i metod pracy przyjmowanych przez pracownika.

Przede wszystkim przyczynia się do poprawy poziomu kultury bezpieczeństwa na stanowiskach pracy. Efektem czego jest spadek liczby zidentyfikowanych zachowań niebezpiecznych. Zapewnienie bezpieczeństwa maszyn, urządzeń i wprowadzanie usprawnień w obszarze organizacji miejsc pracy mogą być niewystarczające, aby nie dochodziło do niebezpiecznych sytuacji i urazów. Poprawnie wdrożony audyt behawioralny pozwoli Twojemu przedsiębiorstwu na:

• identyfikację ryzykownych postaw i potencjalnych czynników wypadkowych,
• kszatłtowanie świadomości bezpieczeństwa wśród pracowników,
• wskazanie nowych oraz bardziej bezpiecznych technik pracy,
• konkretne działania na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa i ograniczenia liczby wypadków w miejscu pracy,
• wczesne sygnalizowanie zagrożeń kierownictwu, by podjęto odpowiednie środki zapobiegawcze,

Poniżej prezentujemy przykładowe kategorie oraz elementy, które mogą się znaleźć podczas obserwacji dokonywanej przez audytora na stanowisku produkcyjnym. Należy pamiętać, że formularz powinien być przygotowany na podstawie charakterystyki branży i audytowanych stanowisk, aby wykorzystać w pełni potecjał i możliwości jakie za sobą niesie.

Kategoria I – Reakcje Ludzi.
Celem tej kategorii jest obserwacja pod kątem zachowań w trakcie wykonywania standardowej pracy.
Podkategorie:

• dopasowanie sprzętu ochrony osobistej,
• zmiana pozycji,
• reorganizacja pracy,
• wstrzymanie pracy,
• powiązanie stanowisk,
• spowodowanie lockautu.

Kategoria II – Sprzęt ochrony osobistej.
Celem tej kategorii jest obserwacja pod kątem zabezpieczenia pracownika w trakcie wykonywania standardowej pracy.
Podkategorie:

• głowa,
• oczy i twarz,
• uszy,
• układ oddechowy,
• ramiona i ręce,
• korpus,
• nogi i stopy.

Kategoria III – Stanowisko pracy.
Celem tej kategorii jest obserwacja stanowiska pracy i potencjalnych niebezpieczeństw związanych z jego charakterystyką.
Podkategorie:

• uderzenie w lub przez obiekt,
• dostanie się do, na lub między obiekty,
• upadek,
• wystawienie na działanie prądu elektrycznego,
• inhalacja, wchłonięcie lub połknięcie,
• nadmierny wysiłek,
• powtarzające się ruchy,
• pozycje niebezpieczne / Postawy statyczne.

Kategoria IV – Narzędzia i urządzenia.
Celem tej kategorii jest obserwacja narzędzi znajdujących się na miejscu pracy i ich stanu.
Podkategorie:

• prawidłowe dla danej pracy,
• użyte poprawnie,
• w bezpiecznym stanie.

Kategoria V - Procedury.
Celem tej kategorii jest obserwacja znajomości procedur przez pracowników oraz weryfikacja ich aktualności.
Podkategorie:

• niedostępne procedury,
• nieadekwatne procedury,
• procedury nieznane,
• procedury niezrozumiane,
• procedury nieprzestrzegane.

Kategoria VI – Standardy porządku.
Celem tej kategorii jest obserwacja wprowadzonych standardów porządku na stanowisku.
Podkategorie:

• standardy porządku nieznane,
• standardy porządku niezrozumiane,
• standardy porządku nieprzestrzegane.

Istnieją różne metody przeprowadzania audytu behariowalnego. Jedną z nich jest tradycyjna metoda przy wykorzystaniu kartki papieru. Tworzymy odpowiedni formularz i uzupełniamy go po przejściu na stanowisko, a następnie przekazujemy go osobie prowadzącej audyt. Przykładowy formularz z opisanym wyżej podziałem znajduje się poniżej: Odmienną metodą, jest audyt z aplikacją PDCAudit (elektroniczny). Tutaj również musimy zdefiniować odpowiedni formularz (całość nie powinna przekroczyć 10 minut). Niezbędny do jego wykonania pozostaje telefon / tablet / laptop na którym będziemy wprowadzać wyniki naszych obserwacji.

Porównanie audytów papierowych i elektronicznych (w oparciu o funkcjonalności PDCAudit).

Po zgromadzoniu odpowiednich danych przez audytorów o niezgodnościach na stanowiskach, kolejnym krokiem jest ich odpowiednia analiza. Pozwoli nam zidentyfikować obszary do poprawy oraz wskaże kierunek naszych działań w przyszłości. Nieocenioną pomocą będzie tutaj wykorzystanie wizualizacji w postaci wykresów oraz diagramów. Wykres słupkowy będzie doskonałym narzędziem do wykorzystania zasady pareto i umożliwi nam znalezienie najważniejszych przyczyn powodujących najwięcej problemów.

Na podstawie wybranych wykresów w module analitycznym aplikacji PDCAudit zaprezentuję przykładową, prostą analizę niezgodności dla audytu behawioralnego.
W tym celu posłużę się wykresem słupkowym z podziałem na kategorie obserwacji.

Na podstawie "Wykres 1" możemy odczytać następujące informacje:

• najwięcej niezgodności odnotowano dla kategorii Sprzęt ochrony osobistej i Stanowisko Pracy,
• procentowo te 2 kategorie stanowią około 33% wszystkich kategorii (2 z 6 ≈ 33%),
• procentowo te 2 kategorie stanowią około 72% wszystkich niezgodności (24 z 33 ≈ 72%).

Wnioski jakie możemy wyciągnąć to 33% kategorii z największą liczbą niezgodności generuje 72% niezgodności ogółem.

Zgodnie z zasadą pareto (20/80) możemy poszukać bardziej zbliżonych proporcji korzystając np. z wykresów przedstawiających podział na podkategorie.
Liczba wszystkich podkategorii wprowadzonych do tego rodzaju audytu równa się 32. Poszukajmy więc 6, lub 7 podkategorii, które generują najwięcej niezgodności (6 z 32 ≈ 19% , 7 z 32 ≈ 22%).

Podkategorie z największą liczbą niezgodności:

1. Oczy i twarz - 6
2. Uderzenia w lub przez obiekt - 6
3. Układ oddechowy - 4
4. Ramiona i ręce - 3
5. Powtarzające się ruchy - 3
6. Korpus - 2
7. Użyte poprawnie - 2
8. Spowodowanie lockoutu - 2

Skupiając się na pierwszych 6 podkategoriach (≈ 19%) wyeliminujemy 80% niezgodności.
W przypadku pierwszych 7 (≈ 22%) będzie to ≈ 87%.

Metodologia PLAN-DO-CHECK-ACT (PDCA), znana również jako cykl Deminga, jest kluczowym podejściem w zarządzaniu jakością, mającym na celu ciągłą poprawę procesów. W kontekście audytu behawioralnego, PDCA odgrywa kluczową rolę w identyfikowaniu i eliminacji niepożądanych zachowań oraz we wdrażaniu i monitorowaniu efektywnych działań naprawczych. W Rozdziale V i VI wykonaliśmy pierwszy etap - PLAN. Udało nam się zdiagnozować i zdefiniować podkategorie wymagające poprawy. Kolejnym krokiem jest wprowadzanie korekt. Dodatkowe środki ochrony osobistej w postaci okularów dla pracowników, może całkowicie wyeliminować problem podkategorii Oczy i twarz, natomiast sprawa zaczyna się komplikować w przypadku poprawnego użycia narzędzi. Tutaj szkolenie pracowników może być niewystarczające, więc warto skorzystać z kolejnego etapu - CHECK. Skupimy się w nim na ocenie wprowadzonych działań korygujących.
Musimy rozpatrzyć trzy główne aspekty przy tworzeniu harmonogramu audytów na stanowiskach:

• Częstotliwość
• Regularność
• Rotacja Audytorów

Częstsze kontrole pomogą szybko zidentyfikować, czy wprowadzone zmiany przynoszą pożądane efekty.
Regularność pozwoli utrzymać ten stan i szybko da nam informację zwrotną o występujących anomaliach.
Różni audytorzy mogą dostrzec inne aspekty problemu, przynosząc świeże spojrzenie i pomagając w identyfikacji ukrytych zagrożeń.

Problem powstaje, gdy mamy 20 audytorów, 50 stanowisk i chcemy zmienić, lub utworzyć harmonogram na przyszły miesiąc.
Możemy spędzić wiele godzin przy arkuszu excel, dobierając odpowiednio audytorów do stanowisk, aby osiągnąć porządane efekty. Możemy też na przykładzie aplikacji PDCAudit skorzystać z modułu harmonogramowania audytów, który zrobi to wszystko za nas. Wbudowany algorytm nie tylko wypełni wszystkie wymagania postawione wyżej, ale dodatkowo nie dopuści na wykonywanie 2 audytów przez audytora w tym samym dniu.

Organizacje, które skutecznie wdrażają i stosują audyty bahawioralne, zyskują nie tylko bijąc rekordy dni bez wypadków, ale również podwyższają poziom kultury organizacyjnej, motywacji i zaangażowania pracowników. Chcąc wyprzedzić konkurencję i pozyskać nowych klientów, warto inwestować w nowoczesne technologie, które ułatwiają i wspomagają przedsiębiorstwa w takich procesach. Często inwestycja w aplikacje takie jak PDCAudit, może okazać się tańsza od prostej modernizacji pojedycznej maszyny.